از دلیل تا درمان راشیتیسم - وبلاگ سانا

به گزارش وبلاگ سانا، راشیتیسم ناشی از کمبود ویتامین D، کلسیم یا فسفات است و انواع مختلفی دارد. اختلالات استخوانی مرتبط با نرمی استخوان، انواع مختلفی دارند اما ریشه همگی آنها کمبود مواد معدنی نظیر کلسیم و فسفات در بدن است.

راشیتیسم

نرمی استخوان یا به طور علمی تر راشیتیسم، یک اختلال اسکلتی حاد است که در اثر ضعف در جذب ویتامین دی، کلسیم و فسفات ایجاد می گردد. در واقع این مواد مغذی در توسعه و به وجود آمدن استخوان های قوی و سالم عناصری ضروری هستند. افراد مبتلا به بیماری راشیتیسم می توانند طیف گسترده ای از رشد کم، استخوان های نرم، ناهنجاری های اسکلتی و … را تجربه نمایند.

ویتامین دی به بدن یاری می نماید که کلسیم و فسفات را از روده خود جذب کند. ویتامین دی می تواند به وسیله محصولات غذایی مختلف، از جمله شیر، تخم مرغ و ماهی دریافت و جذب گردد. بعلاوه بدن انسان می تواند با قرار گیری در معرض نور مستقیم آفتاب، ویتامین دی فراوری کند.

کمبود ویتامین دی موجب ایجاد مشکل در فرایند جذب کلسیم و فسفات در بدن انسان می گردد. هنگامی که این اتفاق می افتد بدن انسان هورمون هایی فراوری می نماید که باعث دفع کلسیم و فسفات از استخوان ها می گردد. با دفع این عناصر از بدن، استخوان ها به مرور نرم تر و نرم تر می شوند.

از آن جا که بچه ها در سن رشد قرار دارند، بیشترین استعداد را در ابتلا به این بیماری دارا هستند. بیشترین آمار ابتلا به این عارضه در سنین 6 الی 36 سال رخ می دهد. معمولاً هنگامی که بچه ها در شرایط دور از نور مستقیم آفتاب قرار بگیرند، رژیم های فشرده گیاه خواری را تجربه نمایند یا فقر استفاده از محصولات لبنی را داشته باشند، به این عارضه مبتلا می شوند. ناگفته نماند که این عارضه زمینه ارثی و ژنتیکی نیز دارد.

این عارضه به طور کلی از سال 1940 که غنی سازی محصولات غذایی از ویتامین دی در اولویت نهاده شد، در بیشتر کشورهای پیشرفته تا حدی کمیاب و حتی نایاب شده است.1

عوامل خطر راشیتیسم

بعضی از عوامل می تواند فرد را در معرض ابتلا به بیماری راشیتیسم قرار دهد.

از بین این عوامل می توان به موارد زیر اشاره نمود:

سن

بیماری نرمی استخوان یا راشیتیسم بیشتر در بین بچه ها 6 تا 36 ماهه و بچه های که رو به رشد هستند رواج دارد. این بازه زمانی، دقیقاً وقتی است که بدن کودک بیشتر از هر زمان دیگری احتیاجمند دریافت کلسیم و فسفر است تا استخوان هایش به خوبی رشد نموده و فرم بگیرد.

رژیم غذایی

در صورتی که فرد از رژیم گیاه خواری تبعیت نموده و از شیر، تخم مرغ و ماهی استفاده نکند، احتمال ابتلا به راشیتیسم تا حد قابل توجهی در او افزایش خواهد یافت. افرادی که به شیر آلرژی داشته و برای هضم لبنیات با مشکل روبرو هستند نیز از جمله افرادی هستند که احتمال بروز نرمی استخوان در آنها تا حد قابل توجهی بیشتر است.

نکته دیگر این است که، بچه های که از شیر مادر تغذیه می نمایند نیز، در معرض ابتلا به این بیماری هستند. زیرا شیر مادر فاقد ویتامین دی بوده و در نتیجه نمی تواند از بروز راشیتیسم در بچه ها پیشگیری کند.

رنگ پوست

ابتلای بچه ها آفریقایی، آسیای میانه و جزیره اقیانوس آرام به خاطر پوست تیره رنگ شان بسیار بیشتر از افراد با رنگ پوست روشن است. زیرا پوست تیره نمی تواند به اندازه پوست روشن در برابر آفتاب واکنش نشان داده و در نتیجه ویتامین دی مورد احتیاج بدن را فراوری نماید.

منطقه جغرافیایی

یکی دیگر از عواملی که در احتمال ابتلا به بیماری نرمی استخوان نقش بسیار مهمی دارد، محدوده جغرافیایی است. از آن جایی که بدن برای فراوری ویتامین، احتیاج به نور خورشید دارد، اگر فرد در منطقه ای زندگی کند که مدت زمان تابش نور خورشید در آن بسیار کم باشد. بدون شک احتمال ابتلای او به راشیتیسم نیز افزایش پیدا خواهد نمود.

ژن ها

گاهی اوقات مبتلا شدن فرد به نرمی استخوان ارتباطی با رنگ پوست، اندازه ویتامین دی و فسفر بدن او نداشته و به صورت ارثی دچار این بیماری است. این بدین معنی است که بیماری به وسیله ژن ها به کودک انتقال یافته و به اصطلاح راشیتیسم ارثی است. در این نوع، به خصوص از راشیتیسم کلیه های کودک قدرت جذب فسفر را نداشته و در نتیجه کودک به صورت مادرزادی مبتلا به نرمی استخوان خواهد بود.2

علل ایجاد راشیتیسم

کمبود ویتامین د در رژیم غذایی

ناکافی بودن در معرض نورخورشید

شیرخوارانی که پوست تیره دارند

در مادران شیرده

ضایعات کلیوی و کبدی

اسهال مزمن

استفاده از داروهای ضد تشنج و استروئیدی

بیماران با التهاب روده ای.3

علائم راشیتیسم

علائم اصلی نشان دهنده ابتلا به بیماری راشیتیسم شامل موارد زیر می گردد:

درد یا حساس بودن استخوان های دست، پاها، لگن یا ستون فقرات

قامت کوتاه و توقف رشد کودک

شکستگی استخوان ها

گرفتگی عضلات

بد شکلی دندان ها مثل

تأخیر در تشکیل دندان

سوراخ در مینای دندان

آبسه دندان

نقص در ساختار دندانی کودک

بد شکلی و بد فرمی اسکلتی، شامل

فرم جمجمه عجیب و خاص

پاهای پرانتزی یا ضربدری

برآمدگی روی دنده ها

استخوان سینه بیرون زده

قوز کمر

بد شکلی و بد فرمی لگنی

در صورتی که کودک شما هر یک از علائم گفته شده در بالا را داشت، سریعاً برای تشخیص بیماری به پزشکتان مراجعه کنید. در صورتی که این اختلالات در طول فرایند رشد کودک درمان نگردد ممکن است باعث کوتاه قدی و بد فرمی اسکلت بدنی گردد که تا آخر عمر دائمی بوده و با عبور از سن رشد دیگر قابل درمان نیستند.

درمان راشیتیسم

درمان راشیتیسم، تمرکز بر جایگزینی ویتامین یا مواد معدنی نایاب در بدن است. با این کار علائم مربوط به نرمی استخوان از بین می رود. ممکن است پزشک از والدین کودک بخواهد او را به مدت زمان بیشتری در معرض نور آفتاب قرار دهند. آن ها بعلاوه شما را به مصرف محصولات غذایی غنی از ویتامین دی همچون ماهی، کبد، شیر و تخم مرغ تشویق می نمایند. بعلاوه یک روش معمول، تجویز مکمل های ویتامین دی و کلسیم با دوز مصرفی مناسب است.

در بعضی موارد حاد ناهنجاری اسکلتی، ممکن است متخصصین با استفاده از بعضی تجهیزات فشارهای مکانیکی را به زانو ها وارد نمایند تا در جهت صحیح قرار بگیرند. در موارد بسیار نادر احتمال جراحی نیز وجود دارد.

در برای نرمی استخوان ارثی، ترکیبی از مکمل های فسفات و سطوح بالایی از فرم مخصوص ویتامین دی برای درمان بیماری مورد احتیاج است.

اندازه بهبودی پس از درمان

نشانه های بهبودی معمولاً یک هفته پس از آغاز درمان ظاهر می گردد. درمان ناهنجاری های حرکتی معمولاً در طول زمان و با درمان ریشه ای امکان پذیر است. معمولاً افرادی که درمان آن ها بعد از سن رشد آغاز شده است، نمی توانند به میزان زیاد در برطرف ناهنجاری ها پیروز شوند.1

پیشگیری از راشیتیسم

اقدامات زیر مانع از بروز بسیاری از موارد بیماری می گردد

مصرف روزانه قطره مکمل ویتامین دی در بچه هایی که فقط شیر مادر استفاده می نمایند

مصرف بیشتر ویتامین دی درمادر شیرده هم با افزایش اندازه آن در شیر وی موثر است

مصرف روزی دو لیوان شیر دربچه ها احتیاج است در نوجوانان این میزان به روزی 3 تا 5 لیوان افزایش پیدا میکند

باید کلسیم در بچه هایی که به شیر حساسیت دارند به صورت مکمل های غذایی داده گردد.

می آید، افزود: از آنجا که این بیماری قابل پیشگیری است توصیه می گردد مادران قطره AD و یا مولتی ویتامین را تا دو سالگی به شیرخوران خود بدهند.3

پینوشتها

1.www.drdr.ir

2.www.pezeshket.com

3.www.beytoote.com

منبع: راسخون