آیین بیل گردانی، جشن شکرانه آب و طبیعت - وبلاگ سانا

به گزارش وبلاگ سانا، زمان جشن بیل گردانی در آغاز فصل زراعت بهاره بوده و گروهی از مردان کشاورز برای لایروبی شاجوب یا نهر بزرگ نیم ور از محل سر انحرافی باستانی نیم ور از رودخانه انارآباد (قمرود) اقدام می کنند. این عملیات لایروبی تا یک ماه به طول می انجامد و هنگامی که آب نهر به نخستین انشعاب خود می رسد که در زبان محلی وارگو نامیده می شود، مردم منطقه جشنی سنتی برگزار می کنند که یادگار سنت های پهلوانی است. این مراسم که بیل گردانی نام دارد، در میدان اصلی نیم ور انجام می شود و در سال 1389 به عنوان میراث معنوی کشور به ثبت رسیده است.

• ازمعابد آناهیتا تا سقاخانه های ایران
• بهمنگان، روز حمایت از حیوانات در آیین و فرهنگ ایران
• سور سیر، جشنی بجا مانده از ایران باستان

این آیین که نزدیک به 2000 سال قدمت دارد،نمادی برای تشکر از آناهیتا الهه آب بوده که از زمان زرتشتیان باقی مانده است. این آیین هم ریشه در فرهنگ آب و آبیاری دارد و هم در قدیم نمادی برای نشان دادن زور و پهلوانی به دشمنان بوده است. مردم نیم ور عقیده دارند این بازی آیینی به برکت و زیادی آب یاری می کند.

در میان کشاورزان این منطقه از زمان قدیم رسم بوده که هر سال در مواقعی که گل و لای راستا جوی های آب را از شعبه های رودخانه قم رود مسدود می کرده یا در ماه اسفند اوایل فصل بهار که رشد گیاهان و علف های هرز باعث سختی آبرسانی به مزارع این شهر می شده، با اعلام بزرگان شهر، مردم در مسجد جامع جمع شده و با یاری یکدیگر به پاکسازی حریم جوی می پردازند. این رسم قدیمی هنوز هم در این شهر اجرا می شود.

بعد از اتمام لایروبی که چندین روز طول می کشید، اهالی به جشن و سرور می پرداختند و آیین بیل گردانی را برپا می کردند. قبل از آغاز مراسم بیل گردانی، لایروبان همراه با بیل های خود تا محل برگزاری جشن که روی سکویی مخصوصی در مرکز نیم ور است، اقدام به رژه رفتن می کنند.

در آیین بیل گردانی، در یک طرف 4 بیل و در طرف دیگر 3 بیل را به هم گره می زدند. چرخاندن بیل ها به دور سرچنان است که بیل های دست راست را به چپ می چرخانند از آغاز تا انتها بیل گردانی پای راست را جلو می گذارند و باید تعادل بیل و خودشان را حفظ کنند. تماشاچیان نیز به تشویق می پردازند. اما اگر کسی تعادلش را از دست بدهد یا بیل ها به هم برخورد کند مورد تمسخر حاضران قرار می گیرد و همه او را به رسم قدیمی هو می کنند.

آیین باستانی بیل گردانی در نیم ور

جشن شکرانه آب و باروری طبیعت یا آیین بیل گردانی که دو هزار سال سابقه دارد، عصر جمعه بیست وهفتم فروردین با حضور مسئولان محلی در شهر تاریخی نیم ور از توابع شهرستان محلات استان مرکزی برگزار شد. مردم شهر تاریخی نیم ور برای حفظ این رسم معنوی هر سال در مواقعی که راستا جوی های آب با گل و لای یا رشد گیاهان و علفهای هرز در ماه اسفند و اوایل فصل بهار مسدود می شده و آبرسانی به مزارع این شهر به کندی انجام می گرفته، با اعلام بزرگان شهر، با مشارکت و یاری یکدیگر به پاکسازی حریم جوی می پردازند. پس از لایروبی جویهای آب، بیل گردانان شامل ورزشکاران منطقه به نوبت، هفت بیل مخصوص را که به تعبیری برای اسپار باغ های انگور به کار می رفته است در دو دسته چهار و سه تایی به یکدیگر بسته و با مهارت و قدرت در دو جهت مخالف به صورت ضربدری بالای سر می چرخانند. ورزشکاران یا بیل گردانان باید دو دسته بیل به وزن32 کیلوگرم را بین پنج تا 30 بار بالای سر خود می چرخانند و در این هنگام با دعا و نیت به حرکت در آمدن هفت آسمان و نزول رحمت الهی قدرتمندی خود را برای مردم این منطقه به نمایش می گذارند.